بررسی تأثیر عوامل ویژه بانکی و متغیرهای کلان اقتصادی بر سودآوری بانک های دولتی و خصوصی ایران

پژوهش حاضر تأثیر عوامل ویژه بانکی و متغیرهای کلان اقتصادی را بر سودآوری بانک های دولتی و خصوصی ایران طی دوره زمانی 1384 الی 1389 مورد بررسی قرار می دهد. نمونه پژوهش شامل 16 بانک دولتی و خصوصی می باشد. بانک های دولتی عبارتند از: بانک ملی ایران، بانک سپه، بانک رفاه، بانک کشاورزی، بانک مسکن، بانک توسعه صادرات ایران و بانک صنعت و معدن. بانک های خصوصی عبارتند از: بانک صادرات ایران، بانک تجارت، بانک ملت، بانک کار افرین، بانک سامان، بانک پارسیان، بانک اقتصاد نوین، بانک سینا و بانک پاسارگاد اطلاعات مورد نیاز پژوهش از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و همچنین گزارش عملکرد نظام بانکی تألیف موسسه آموزش عالی بانکداری ایران استخراج گردیده است. در این پژوهش جهت بررسی ارتباط بین سودآوری و متغیرهای ویژه بانکی و نیز کلان اقتصادی از مدل رگرسیونی پانل پویا استفاده شده است. متغیر وابسته ای که در این پژوهش به عنوان معیار سودآوری بانک در نظر گرفته شده است بازده دارایی ها می باشد و متغیرهای مستقل شامل هفت متغیر که تحت عنوان عوامل ویژه بانکی و متغیرهای کلان اقتصادی طبقه بندی شده اند، عبارتند از: سرمایه بانک، اندازه بانک، ریسک نقدینگی، ترکیب فعالیت های بانک، نوع مالکیت بانک، تولید ناخالص داخلی و نرخ تورم. نتایج حاصل از تخمین مدل پژوهش توسط نرم افزار eviews نشان می دهد که عوامل ویژه بانکی شامل سرمایه بانک، ریسک نقدینگی، ترکیب فعالیت های بانک و مالکیت بانک خصوصی تأثیر مثبت و معنی داری بر سودآوری داشته اند در حالی که اندازه بانک تأثیر منفی و معنی داری بر سودآوری داشته است. همچنین متغیرهای کلان اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی و نرخ تورم رابطه مثبت و معناداری با سودآوری دارند. کلید واژه: سودآوری بانک، عوامل ویژه بانکی، متغیرهای کلان اقتصادی.